Ifan Hughes
Athro Ffiseg, Prifysgol Durham
Yn wreiddiol o Ynys Hir, Cwm Rhondda, mynychodd Ifan Ysgol Y Bryn, Cwmllynfell, ac Ysgol Gyfyn Ystalyfera. Astudiodd ffiseg yn Imperial College Llundain, cyn gwneud DPhil ym Mhrifysgol Rhydychen. Bu yn ymchwilydd ym Mhrifysgolion Yale a Sussex. Mae wedi bod yn Durham ers 1999, lle mae bellach yn athro.
Mae Ifan wedi gwneud cyfraniadau sylweddol i ymchwil mewn pedwar maes penodol o ffiseg atomig: opteg gydag atomau, sbectrosgopeg, rhyngweithiadau atom-golau, a sbectrosgopeg laser mewn meysydd magnetig mawr. Mae ei astudiaethau o sbectrosgopeg atomig wedi dangos dro ar ôl tro y gall dadansoddiad trylwyr ddatgelu set gyfoethog o ffenomenau a thechnegau annisgwyl.
Mae Ifan yn awdur dau lyfr sy’n pontio ei weithgareddau ymchwil ac addysgu:
Measurements and Their Uncertainties (OUP 2010) ac Optics f2f (OUP 2019).
Manteisiodd Ifan ar nifer o gyfleodd i esbonio rhyfeddodau’r byd cwantwm i’r cyhoedd, gan gynnwys traddodi’r ddarlith wyddonol yn Eisteddfod Genedlaethol Abertawe – Ias oer: y laser a mater oera’r cread.